مصاحبه اکوموتیو مجله با مدیر عامل شتابدهنده پرتقال در باب شتابدهی نوآوری های زیستی

روز شنبه اول خرداد ماه ۱۴۰۰ مجله اکوموتیو یک مصاحبه دو قسمتی با محوریت شتابدهی به کارآفرینی فناورانه و نوآوری های زیستی و انتقال تجارب شتابدهنده ها در اکوسیستم نوآوری کشور با آرین عقیلی، مدیر عامل شتابدهنده پرتقال انجام داد که در ادامه گزیده ای از این مصاحبه را می توانید مطالعه نمایید.
برای مطالعه متن کامل این مصاحبه در دو قسمت به لینک مستقیم بخش اول مصاحبه و بخش دوم مصاحبه مراجعه نمایید.
اکوموتیو، رسانه‌‌ای تخصصی است که می‌کوشد ضمن پوشش اخبار و رویدادهای جامعه استارتاپی، با تولید محتوای شناختی و کاربردی، بخشی از نیاز محتوایی این جامعه را تامین نماید و در راستای شکوفایی آن نقش‌آفرینی کند.

آرین عقیلی در بخش اول گفت ‌و گوی خود، به معرفی مختصری از تاریخچه شتابدهنده پرتقال پرداخت و در ادامه به سوالاتی در خصوص تجارب و شرکای بین المللی شتابدهنده پرتقال، معیارهای پذیرش، تسهیلات ارائه دهنده و تیم های موجود در این شتابدهنده پاسخ داد.

وی در پاسخ به این سوال مطرح شده در خصوص اینکه چه شد که به فکر تاسیس شتابدهنده پرتقال افتادید، بیان کرد:
«بعد از تجارب مختلفی که در حوزه آموزش و مشاوره توسعه کسب و کارها، کسب کرده بودم، با همکاری یکی از دوستان بسیار خوب و قدیمی ام-بهروز ناطقی- مشترکاً شتابدهنده پرتقال را در سال ۱۳۹۶ پایه گذاری کرده و در سال۹۷ هم رسما این مجموعه را ثبت نموده و فعالیت های رسمی مان را آغاز کردیم. هردوی ما که سابقه همکاری و آشنایی قریب به پانزده ساله ای با یکدیگر داریم، با توسعه ی کسب و کارهای جدید، آشنا بودیم و پروژه های مشترکی را با هم انجام داده بودیم اما توسعه کسب و کارهایی که در حوزه نوآوری و متمرکز بر تجاری سازی یک فناوری جدید هستند، الزامات خاص خودش را دارد که ما قبل از آن پروژه، خیلی با آن آشنا نبودیم.

بر همین اساس، تمرکزمان را در ابتدا، بر آشنایی بیشتر با فرایندها و متدولوژی توسعه کسب و کارهای نوآورانه و فناورانه، معطوف کردیم و پروژه مذکور، به عنوان اولین پروژه و استارتاپ شتابدهنده پرتقال، به صورت تخصصی در دستور کار قرار گرفت. نتیجه آن هم استخراج متدولوژی هایی اختصاصی برای شتابدهی به تجاری سازی فناوری، شد که با آزمون و خطای همبنیانگذارها و همینطور، تجاربی که در کنار تخصص علمی در این حوزه کسب کردیم، محقق گردید و ما چنین احساس کردیم که این متدولوژی ها، برای سایر محققین و تیم های استارتاپی برخاسته از فضای پژوهشی در علوم و فناوری های زیستی هم جواب می دهد.»

آرین عقیلی همچنین توضیحاتی در خصوص حوزه فعالیت شتابدهنده پرتقال (حوزه فناوری های زیستی) بیان نمود و گفت:
«جدای اینکه اولین پروژه سرمایه گذاری شریک من در حوزه تولید مواد اولیه بیوپلیمری بود، با توجه به استراتژی اقیانوس آبی (Blue Ocean Strategy)، احساس کردم که علیرغم تجربیات منتورینگ و پیش شتابدهندگی ام در حوزه ی پلتفرم ها و خدمات آنلاین، حوزه ی فناوری های علوم زیستی، به شدت جذاب، خالی و واقعاً نیازمند چنین خدماتی است. برای ما هم بازار و بازی جذابتری بود که به جای انتخاب اکوسیستم سنتی نوآوری ایران، به یک ناحیه تازه، آن هم با بافت و ساختاری متمرکز بر تجاری سازی پژوهشی، رو آوریم و به عبارتی، ما شتابدهنده پرتقال را یک شتابدهنده تخصصی تجاری سازی می نامیم، نه یک شتابدهنده نوآوری؛ به معنای مرسومی که برای آن، وجود دارد و رایج است.»

در ادامه سوالاتی در خصوص شرکا و تجارب بین المللی شتابدهنده پرتقال نیز مطرح شد. یکی از سوالات مهم و رایج مطرح شده در این گفت و گو معیارهای پرتقال برای پذیرش یک کسب و کار بود که آرین عقیلی در این خصوص بیان کرد:
«خیلی ساده است؛ فقط کافی است که آن استارتاپ، نمونه اولیه محصولی که برای بازار قابل توجهی طراحی شده است را در دست داشته باشد؛ با یک پروتوتایپ اولیه که مشکلی از بازار و تقاضایی از مشتریان را احتمالا می تواند حل کند، به ما مراجعه نماید. البته استارتاپ باید آگاهی نسبی ای از بحث رگولاتوری و مسیر اخذ مجوزها که در حوزه سلامت و علوم و فناوری های زیستی بسیار اهمیت دارد نیز داشته باشد.

به واسطه اینکه در حوزه سلامت خیلی از اوقات، کارها تیمی نیست؛ حتی ما الزامی بر وجود یک تیم استارتاپی هم نداریم و سعی می کنیم که بنیانگذارهای تک نفره را نیز حمایت کنیم؛ هرچند که یکی از موضوعات قابل بحث و مناقشه، اهمیت زیاد تیم سازی است ولی در حوزه کاری ما، یک نفر پژوهشگر که MVP ای در دست داشته که تناسبی میان مشکل قابل توجه در بازار و راه حل معتبر در آزمایشگاه را که اصطلاحا Problem-Solution Fit نامیده می شود و یا شواهدی از TRL چهار یا پنج برای آن، وجود داشته باشد را هم جذب می کنیم.»

بخش دوم مصاحبه با بیان این موضوع که پرتقال بازیگری است که چارچوب فعالیت های خود را محدود به خدمات شتابدهی نمی بیند، آغاز گردید و در ادامه موضوعاتی از قبیل وضعیت منتورشیپ در پرتقال، مسیر شتابدهی و چشم انداز پرتقال، مزیت رقابتی پرتقال و غیره مطرح گردید. آرین عقیلی درخصوص چشم انداز شتابدهنده پرتقال بیان کرد:
«چشم انداز پرتقال، تشکیل هولدینگی است که فعالیت های صنعتی هم انجام می دهد که این هدف، به حوزه پساشتابدهی ما، بازمی گردد. به طور خاص، زیرساخت هایی که از نیمه سال ۹۹ برای مبحث پساشتابدهی، مستقر و عملیاتی کرده ایم، به استارتاپ هایی که از سیکل شتابدهی خارج شده اند، خدماتی کلیدی و حائز اهمیت را برای توسعه کسب و کارشان ارائه می دهد؛ خدماتی که سرمایه گذارانی که به ما اعتماد می کنند نیز روی آن حساب جداگانه ای باز کرده اند.

نکته مهمی که باید به آن اشاره کنم آنکه یکی از خطرات در کمین شتابدهنده ها این است که شتابدهنده ها به یک مهره و بازیگر سوخته در اکوسیستم نوآوری ایران، تبدیل شوند که در حال حاضر هم تاحدی، این هجمه ها شکل گرفته است که شتابدهنده ها، آن چنان که باید و شاید، کاری را برای اکوسیستم انجام نمی دهند؛ من با درک این دغدغه و پیش بینی فضایی که ممکن است ایجاد شود، سعی ام بر این بوده که شتابدهنده پرتقال را به یک بازیگر اثربخش در اکوسیستم نوآوری، تبدیل نمایم.

می کوشیم که پرتقال در آِینده ای نزدیک، در حوزه سیاستگذاری علم و نوآوری؛ چه با صندوق نوآوری و چه با معاونت علمی ریاست جمهوری و حتی مجلس شورای اسلامی و دستگاه های ذی ربط دیگری مثل قوه قضاییه، مشارکت فعال و سازنده ای در بحث های قانون گذاری و اجرای قوانین و نظارت بر رگولاتوری، آن هم به نفع اکوسیستم، داشته باشد؛ بازیگری که چارچوب فعالیت های خود را محدود به خدمات شتابدهی، نمی بیند و در کنار این خدمات متعالی و متناسبی که ارائه می دهد، در تلاش است که نقش آفرینی ای در ابعاد کلان تر نیز در اکوسیستم، داشته باشد.»

در پایان آرین عقیلی با توصیه ای به دانشجویان گرایش های مختلف زیست شناسی که به راه اندازی کسب و کار خود علاقه مند هستند و با مطرح کردن این موضوع که کارآفرینی بیش از اینکه یک حرفه یا تخصص باشد، به عشق دیوانه وار نیاز دارد، به گفت و گوی خود پایان داد.

برای مطالعه متن کامل این مصاحبه در دو قسمت به لینک مستقیم بخش اول مصاحبه و بخش دوم مصاحبه مراجعه نمایید.